Теһран өнер университеті, Ирандағы ең ірі жоғары өнер білім беру кешені

Ирандықтар өнерге құмар халық және өнерге көңіл бөлу олардың өмірінің әр бөлігінде өткеннен бүгінге дейін жалғасып келеді. Иранның тарихи туындыларында түс пен өрнектің үйлесімінің ең әдемі көріністері жасалып, оларда қайталанбас сұлулықтардың жиынтығы көрініс тапқан. Өнерге деген бұл қызығушылық ирандықтар арасында ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып, әр елде әдеттегі мектеп пәндерінен бөлек, сурет салу, каллиграфия сияқты өнер сабақтары да қамтылған. Бірақ, «Теһран өнер университетін» өнер мектебі ретінде құрылған және күні бүгінге дейін жалғасып келе жатқан ең көне орталық деп санауға болады.

Теһран өнер университетінің тарихы

1918 жылы  «Жоғары музыкалық консерватория» деп аталатын орталық құрылды. Бұл консерватория Дар әл-Фонундағы дербес мектеп болды. Дар әл-Фонун заманауи жолмен құрылған Ирандағы ең көне жоғары білім беру орталығы болды. Бұл консерватория «Музыкалық мектеп» деп те аталды.

Ислам революциясының жеңісінен кейін, жоғары көркемдік білім беру орталығын құру қарастырылды. Сондықтан Ислам революциясына дейін белсенді жұмыс істеген бес оқу орны біріктіріліп, «Теһран өнер университеті» құрылды. Бұл бес оқу орны: Фараби университеті, сәндік өнер факультеті, драмалық өнер факультеті, жоғары музыка консерваториясы және ұлттық музыка академиясы болды. Осылайша, Теһран өнер университетінің ресми басталу күнін 1980 жылы деп айтуға болады. Біраз құлдыраудан кейін бұл университеттің қызметі 1984 жылы қайта жанданып, бүгінгі күнге дейін жалғасып келеді. Осы кезеңде көптеген бакалавриат және магистратура бағдарламалары құрылып, көптеген студенттер осы университетті бітірді.

1991 жылы үш «Қолданбалы өнер», «Бейнелеу өнері» және «Кино және театр» факультеттері мен Исфахандағы кампус осы университеттің еншілес ұйымдары ретінде қарастырылды. Кейінірек, 1994 жылы «Музыка факультеті» және 2001 жылы «Сәулет және қала құрылысы факультеті» құрылды. Сондай-ақ, 2000 жылы Исфахан кампусы тәуелсіздік алып, университеттің дербес бөлімшесі ретінде жұмыс істей бастады. Кейінгі жылдары, университет құрылымына «Сақтау және реставрация» және «Теориялық ғылымдар және өнерді жетілдіру» факультеттері қосылды. Фараби халықаралық кампусы әртүрлі білім деңгейіндегі студенттерді тарту үшін құрылған университеттің тағы бір бөлігі болды. Бұл университеттің бас ғимараты бүгінде оның орталық аудандарының бірі болып саналатын Теһранның ескі алаңдарының бірі «Машқ алаңында» орналасқан. Құрылғанына 200 жылдай бұл кешенде бірнеше мұражайлар мен әкімшілік орталықтар да бар.

Теһран өнер университетінің халықаралық және ғылыми-зерттеу қызметі

Жыл сайын Теһран өнер университеті осы университетте білім алғысы келетіндерді шақыру арқылы басқа елдерден студенттерді қабылдайды. Сондай-ақ, осы университетте білім мен технология алмасу, конференциялар өткізу, бірлескен ғылыми жобаларды жүзеге асыру мақсатында басқа шетелдік университеттермен және жоғары оқу орындарымен байланыс орнатуға жауапты «Халықаралық ғылыми ынтымақтастықты басқару» кеңсесі жұмыс істейді.

Университеттің ғылыми-зерттеу қызметінің басым бөлігі де оның білімін қолдауға бағытталған. Сәулет және қала құрылысы, бейнелеу және қолданбалы өнер, орындаушылық өнер және музыка салаларында үш ғылыми журнал шығару осы университеттің ғылыми-зерттеу жұмыстарының қатарына жатады. Осы уақытқа дейін осы үш журналдың әртүрлі нөмірлерінде барлығы 1100-ден астам мақала жарияланған.

«Қоғаммен ғылыми және көркемдік ынтымақтастық» тобы Теһран өнер университетінің зерттеу бөлімдерінің бірі ретінде 2017 жылдан бастап жұмыс істейді. Бұл топтың негізгі мақсаты – қоғам мен өндіріске қатысты ғылыми қызмет пен қолданбалы көркемдік зерттеулерді қолдау.

Университеттің «Өсу және кәсіпкерлік орталығының» қызметі Теһран өнер университетіне қатысты тағы бір қызықты жайт. Бұл орталық 2020 жылы жұмысын бастаған өнер саласындағы экономикалық өсу және кәсіпкерлерді қолдау құралдарының бірі болып саналады. Идеялар мен стартап компанияларға ғылыми-зерттеу жұмыстарын өндірістік циклге дейін аяқтауға көмектесу, өнертапқыштарды ғылыми-техникалық, атқарушы және қаржылық мүмкіндіктермен қамтамасыз ету, өнертапқыштарды көркем өнімдер нарығына шығаруда жеке секторды сүйемелдеу Кәсіпкерліктің маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.