Фаса - Фарс провинциясының халық тығыз орналасқан және тарихи қаласы

Фаса — тарихы б.з.д.-де басталған Фарс провинциясының қалаларының бірі. Персеполис жазулары мен тас жазбаларында «Пашия» немесе «Баши» деп аталады. «Пашия» «Пасаның» элам тіліндегі баламасы болып саналады. Ислам діні Иранға келгеннен кейін араб лексикасында «п» әрпі болмағандықтан, бұл аймақтың атауы «Фаса» болып өзгертілді. Лингвист мамандар бұл атаудың мағынасын «тұрғылықты жер» және «тұрғылықты мекен» деп есептейді.

Фаса географиясы

Иранның оңтүстігіндегі маңызды қалалардың бірі Шираз, Бандар Аббас және Керман арасындағы байланыс жолында орналасуы Фасаға үлкен мән берді. Фаса қаласының шамамен 40%-ы жазық, қалғаны таулар. Фаса қаласы теңіз деңгейінен 1150 метр биіктікте және оның ең биік нүктесі - 3220 метрлік Хорманко шыңы.

Фаса қаласында 200 мыңнан астам адам тұрады және осыған байланысты ол Фарс облысының ең көп қоныстанған аудандарының бірі болып саналады. Фаса климаты жартылай құрғақ және қоңыржай. Жазда бұл аймақтың температурасы 40 градустан асады, ал қыста ең суық күйінде сегіз градус Цельсийге жетеді. Фасада жыл бойы жауын-шашынның орташа мөлшері 320 мм.

Фасаның тарихы

Кейбір деректерде Фаса қаласының тарихы пишдадиялықтардың мифологиялық кезеңіне жатқызылады. Бірақ бұл қала Ахеменидтер дәуірінде (б.з.б. 550-330 жж.) мекендегені анық. Қазіргі уақытта Фасада Сасанидтер дәуірінен (224-651 жж.) ғимараттардың қалдықтары бар, ол бұл қаланың бірнеше ғасырлар бойы гүлденгенін көрсетеді.

Ислам діні Иранға келгеннен кейін қиян-кескі шайқаста Фасаны мұсылман әскерлері жаулап алды. Фаса хижридің бірінші ғасырында (б.з. 7-8 ғасырлар) теңге соғу орталығы болды. Исламнан кейінгі кезең саяхатшылары қалдырған жазбаларға қарағанда, Фаса бейбіт және бай қала болған. Дегенмен, Фаса сол кездегі үкіметтер тарапынан бірнеше рет шабуылға ұшырап, жойылды.

Қазіргі Фаса қаласы Сефевидтер дәуірінде (1501-1736 жж.) қалыптасқан болса керек. Афшария кезеңінде Фаса кеңейе бастады және бірте-бірте қазіргі кездегі жер көлеміне жетті.

Фасаның туристік көрікті жерлері

Захак қамалы

«Захак шоқысы» деп те аталатын бұл тарихи туынды Фасадан оңтүстік-шығысқа қарай үш шақырым жерде, Хайрабад деп аталатын ауылда орналасқан және 1931 жылы Иранның ұлттық туындыларының бірі ретінде тіркелген. Бұл бекіністің қауіпсіздігін күшейту үшін оның айналасына үлкен ор тұрғызды, оның әсері әлі күнге дейін байқалады. Захак төбесінің биіктігі шамамен 25 метрді құрайды және оның айналасында көптеген қыш ыдыстар мен кірпіштерді көруге болады.

Жергілікті халық «Захак асханасы» деп аталатын жерге дейін жалғасқан ұзын үңгірдің болғанын және ас бергенде оның ішінде көптеген адамдар жиналып, қамалға әкелу үшін тамақты қол ұстасып әкелетінін айтады! «Захак асханасы» деп аталатын көне ғимарат Захак қамалынан бірнеше шақырым жерде орналасқан және Захак сарайымен дерлік бір уақытта салынған.

Имамзаде ханзада Қасым

Бұл имамзаде шиіттердің бірінші көсемі Әли бин Әби Талибтің інісі Ақилдың ұрпағы Қасым есімді адамның жерленген жері және аймақтың мәдени полюсі саналады.

Ортаңғы орманды қорғау аймағы

Бұл аймақ Мианжангал тауының солтүстік беткейінде, Фасадан солтүстік-батысқа қарай 50 км жерде және Шираздан Керманға баратын негізгі жолдың жанында орналасқан. Бұл жолдың екі жағында да осы аймақтың қалың ағаштары әдемі көрінеді. Орта орман алқабының бөліктері серуендеу орны ретінде пайдаланылды.

Фаса мәдениет музейі

Бұл музейде жеті мыңнан астам құнды заттар бар. Бұл заттардың көпшілігін адамдар музейге сыйға тартты. Музейдің әртүрлі нысандарын көрсету үшін технология, ежелгі және тарихи, Фасадағы жазушылар мен атақты адамдар, антропология, тастар мен қазбалар, ағаш бағы және галерея сияқты сегіз галерея құрылды. Фаса мәдениет музейі келушілерді 4000 шаршы метр аумақтағы Мандаж Мохаммад Таки Зул Қадр орта мектебінде (1938 жылы негізі қаланған) қарсы алады.