2025 жылғы 20 тамызда Иран Ислам Республикасының Қазақстан Республикасындағы Мәдени өкілдігінің үйлестіруімен, ИИР Ұлттық кітапханасы мен Мұрағат ұйымы Ұлттық кітапханасының басшысының орынбасары доктор Реза Шахраби Қазақстанға сапары барысында Астанадағы Қазақстанның Сирек кітаптар мен қолжазбалар ұлттық орталығының директоры Жандос Болдыковпен кездесу өткізіп, екіжақты келіссөздер жүргізді.

Кездесу барысында тараптар ғылыми-зерттеу саласындағы ынтымақтастықты күшейту, қолжазбаларды сақтау мен қалпына келтіру тәжірибесімен алмасу, сондай-ақ бірлескен мәдени жобаларды жүзеге асыру бағытында өзара қызығушылық білдірді.

Иран мен Қазақстан — ортақ тарихи-мәдени мұрасы мол елдер. Қос тарап жазба мұраны сақтау мен таныстыру саласында кең ынтымақтастық орната алады. 2017 жылы құрылған Қазақстанның Сирек кітаптар мен қолжазбалар ұлттық орталығы – елдегі жазба мұраны жинақтау, сақтау және зерттеу саласындағы маңызды мекемелердің бірі. Бұл мекеме Иранның Мәдени өкілдігімен осы уақытқа дейін сындарлы байланыс орнатып келеді. Аталған кездесу — бұрынғы жетістіктерді қорытындылап, болашақтағы ықтимал жобаларды талқылауға мүмкіндік берді.

Кездесу барысында доктор Болдыков орталықтың құрылымы мен негізгі міндеттері туралы баяндап, мекеме қызметі қолжазбалар мен сирек кітаптарды, тарихи құжаттарды жинау, ғылыми негізде сақтау және қалпына келтіру, кодикология мен каллиграфияны дамыту, материалдарды цифрландыру және отандық әрі шетелдік зерттеушілерге қолжетімділікті қамтамасыз ету бағыттарын қамтитынын атап өтті.

Орталық басшысы бұл мекеменің 2017 жылы құрылған кезінен бері Иран Ислам Республикасының Қазақстандағы Мәдени өкілдігімен ынтымақтастық жасап келе жатқанын айтып, осы уақытқа дейін Орталықтың бірқатар мамандары қолжазбаларды қалпына келтіру бойынша оқу курстарына қатысу үшін Иранға жіберілгенін атап өтті. Сонымен қатар, Қазақстан тарихына қатысты маңызды тарихи деректер Ираннан жинақталғанын жеткізді.

Ынтымақтастықтың маңызды нәтижелерінің бірі – Ирандағы «Нұр» микрофильм орталығының мамандарын шақыру арқылы Қазақстанның Қолжазбалар орталығында қолжазбаларды қалпына келтіру, каллиграфия және кодикология бойынша алғашқы оқу курсының өткізілуі болды. Бұл курсқа Қазақстанның әр аймағынан 40-тан астам маман қатысқан.

Сондай-ақ, Орталық алдағы уақытта ғылыми сапар ұйымдастырып, Иран архивтерінен Қазақстан тарихына қатысты құжаттарды анықтап, олардың цифрлық көшірмелерін елге жеткізуді жоспарлап отырғанын мәлімдеді.

Кездесу барысында доктор Реза Шахраби Иранның Ұлттық кітапхана және мұрағат ұйымының қызметі мен тәжірибесін таныстырып, ирандық тараптың мамандандырылған оқу курстарын өткізуге, тарихи қолжазбалар мен құжаттармен алмасуға, ғылыми жобаларға қатысуға және жазбаша мұраларды бірлесіп жариялауға дайын екенін айтты.

Келіссөздерден кейін ирандық делегация Қазақстанның Қолжазбалар мен сирек кітаптар орталығының түрлі бөлімдерін аралады. Атап айтқанда, олар қалпына келтіру зертханасын, цифрландыру бөлімін, кодикология залын және зерттеушілерге арналған оқу залын көріп шықты.

Кездесу мен орталықтың бөлімдеріне жасалған сапардың соңында, Иран Ұлттық кітапханасы басшысының орынбасары доктор Реза Шахраби Қазақстандық тарапқа Иранның тарихи құжаттарынан тұратын құнды кітапты сыйға тартты. Сонымен қатар, Иранның Қазақстандағы Мәдени өкілдігінің басшысы доктор Жандос Болдықовқа елдің дәстүрлі өнері – сәнді қолөнер туындысы, яғни көркем етіп жасалған минәжат құмырасын табыс етті.