Баба Тахирдің өмірі мен өлеңдерінің тарихы

Бабатахер Ариан немесе Бабатахер Хамдани көбіне ду баити немесе рубаилары арқылы танылып, жүректерден орын алған.

Баба Таһердің қос өлеңдерінде қиын әдеби техникадан алшақ, қарапайым да жатық проза бар. Бұл оның поэзиясының қалың жұртшылық арасында танылуына себепші болып, оның бірқатар өлеңдері астарлы әңгіме ретінде халық арасында кең тараған. Құдай, табиғат және адам; Олар Баба Тахирдің поэтикалық тақырыптарын құрайды. «Жәрдемі Алла болғандар бақытты / Аллаға мақтаулар мен мадақтар болсын/ Намазда болғандар бақытты / Мәңгілік жәннат солардың базары» немесе «Аллам, зарыма жауап бере гөр тақырыбындағы туындылары көпке танымал.

Баба Тахердің кейде лори диалектісінде жазған қос сөздері қанағаттанбайды. Бұл жұптарда Баба Таһер өзінің жақсылығын, қайырымдылығын, зұлымдықты тастап, халыққа өте оңай, қарапайым, ымырасыз диалектімен білдіреді. Ода, ғазал түрінде де өлең жазған. Тарихи деректерде атап өтілгендей, Бабатахир селжұқ шахы Тұғрел дәуірінің замандас ақыны. Бұрынғы заманда «Баба» атағы салихалы қарттарға беріліп, «ариан» атағы оның ашықтығы мен дүниелік байланысын үзгені үшін берілген деседі.

Айтылғандарға қарағанда, Баба Таһер өз ойын, ой-пікірін ешбір асқынусыз, ғылыми терминдерге жүгінбей-ақ өлең түрінде жеткізіп, өлеңдерінде дервиш, Қаландари, Бесер Самани туралы айтып, кішіпейілділікке баса мән береді. Бұл атақты ақынның бір шумақ өлеңінен бөлек, ғылым, білім, ғибадаттағы тылсым ойларын білдіретін «Қалмат қасар» жинағы араб тілінде де есте қалды. Сондай-ақ, Баба Тахирдің екі бөлімі, лори диалектісінде бірнеше сонеттер және «Саранджам» деп аталатын кітабы бар, бұл кітапта мистикалық және сопылық сенімдер мен әл-Футухат әл-Рабани фи Ашарат әл-Хамданидің екі бөлімі бар.

Бабатахирдің өмірбаяны

Баба Тахердің өмірі туралы нақты ақпарат жоқ және оның өмірін Хамадандағы Иране Малайр ауылында жасырын түрде өткізгені айтылады. Алайда, Баба Таһер өзінің атақты рубаиларының бірінде өзінің туған жылын Әбжәд әріптерімен енгізген, бұл күнді есептегеннен кейін хижраның 326 (м. 937) жылы деп көрсетілген. Ең көне деректерге қарағанда, Туғрел бей Селжұқ һижраның 441 (м. 1049) жылы Хамаданға келген кезде Баба Таһер тірі болған.

Баба Тахер 85 жасында Хамедан қаласында қайтыс болды. Оның қабірі Хамадан қаласының кіреберісінде, Бенбазар деп аталатын алаңда Имамзаде Харис бин Али мазарының алдында орналасқан. Бұл ғимарат бірнеше рет жөндеуден өткен.

Ақпарат

Атауы	Баба Тахирдің өмірі мен өлеңдерінің тарихы
Ел	Иран
	Ариан
	Хижра жыл санағы бойынша 4 ғасыр