Алламе Мажлиси, Бихар әл-Анвар және хадис мәртебесін қалпына келтіру
Алламе Мажлиси, Бихар әл-Анвар және хадис мәртебесін қалпына келтіру
Алламе Мажлиси және Мажлиси II деген аттармен танымал Мұхаммед Бақыр Мажлиси хижра бойынша 1006 (м. 1627) жылы Исфаханда дүниеге келген. Оның әкесі Мұхаммед Тақи Мәжлеси шейх Бахаидің ұлы шәкірттерінің бірі болған. Алламе Мажлиси төрт жасынан әкесіне шәкірт болған. Оның ғажайып таланты 14 жасында Сефевидтер дәуірінің атақты философы Молла Садрадан риуаят етуге рұқсат алады. Ол молла Хасан Әли Шуштри, Аға Хосейн Мохагег Хансари, молда Мұхаммед Салех Мазандарани, шейх Хар Амели және молла Мохсен Фаиз Кашани сияқты көрнекті профессорлардың қатысуымен саналы және көшірілетін ғылымдар туралы білім алып, ақылға қонымды және көшірілетін ғылымдардың шебері болды және ақырында ижтиһад дәрежесіне жетті. Фиқһ, кәлам, тәфсир, хадис, дария, рижәл және басқа да діни ғылымдарды жетік меңгергендіктен, ұстаздық жолға түсіп, көптеген шәкірттер дайындады, олардың арасында Мырза Абдулла Есфахани Сахиб Риазул Улама, Сейед Нематулла Джазайери, Сейед Абулқасем Хансари және Мир Абуталиб Фендерскиді атауға болады.
Бихар әл-Анвар, Алламе Маджлесидің ұлы кітабы
Ислам ғылымдарының салаларының ішінде Алламе Мажлиси хадис жазуға көбірек қызығушылық танытқан және ахбаристерге жақын болған. Оның ең атақты кітабы – «Бихар әл-Анвар» атты көлемді хадис жинағы хадистің діни білім жүйесіндегі орнын жаңғыртуда үлкен рөл атқарады. «Бихар әл-Анвар» шамамен 700 мың жолды және оның бір басылымында 110 томды құрайды. Алламе Мажлиси де өз заманының ғұламалары сияқты «Бихар әл-әнуарды» барлық ғылымдардың илаһи бастаулары бар және олардың барлығының ізін имамдардың (ғ.с.) сөздерінен табуға болады деген көзқараспен жазды. «Бихар әл-Анвардың» жазылуы сол дәуірдегі ғалымдардың хадис пен хадис жазуға жалпы назарының бір бөлігі болды. Шиіттердің сұрақтарына жауап беретін және оларды философия мен сопылық сияқты ауытқушылық салалар мен ғылымдармен айналысу үшін қажетсіз ететін мәтіндер беру. Осы себепті Алламе Мажлисидің шииттік хадис жинақтарын жазудағы қызметі шиа дінін (исламдық мазхабтардың бірі) күшейту әрекеті ретінде бағаланып, оны шиа дінін жаңғыртушы деп атайды.
Алламе Мажлесидің басқа да еңбектері
Алламе Мәжіліси 73 жыл өмірінде парсы және араб тілдерінде жүзден астам кітап жазды. «Бихар әл-Анвардың» 110 томдығынан басқа «Мираат әл-ақул», «Халия әл-муттақин» (ислам іліміне негізделген өмірдің әртүрлі жақтары туралы), «Тафта аз-За'ер» («Тәнәзәләдәсәғәдәс» зияраты туралы), ах», «Айн әл-Хаят» (Алла Елшісінің (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) өнегелі өсиеттері мен ұсыныстарының аудармасы мен сипаттамасы) Ол Әбу Зар Ғафари мырзаны, «Хаятул-қулоб» (Пайғамбарлар мен пайғамбарлар туралы қиссада)» және... Алламе Мажлесидің 49 кітабы мен трактаты парсы тілінде жарық көрді. Бұл еңбектер парсы тілінде қарапайым халық арасында діни ғылымды насихаттау мақсатында жазылған. Алламе Мәжілісидің парсы кітаптарының маңыздылығы олардың қарапайымдылығы мен тақырыптарының ауқымдылығында.
Алламе Маджлесидің қайтыс болуы
Кітаптың кейбір авторлары Алламе Мәжлесидің қайтыс болған күнін һижра бойынша 1111 (м. 1699), ал басқа тобы 1110 жыл деп жазды. Алламе Мажлисидің денесі Джаме Атик мешітінің қасында, әкесі Молла Мохаммад Тағи Мажлисидің қабірінде жерленді.
30 тамызға сәйкес келетін 21 тамыз Иранның ұлттық күнтізбесінде «Алламе Мәжілісиді еске алу күні» деп аталады.
| Атауы | Алламе Мажлиси, Бихар әл-Анвар және хадис мәртебесін қалпына келтіру |
| Ел | Иран |
| 11 ғасыр |
Танымал тұлғалар
