Ибн Бауаб және Құранның Райхани қолжазбасымен жазылуы
Алауддин Әбу әл-Хасан Әли бин Хилал «Ибн Бауаб» деген лақап атпен белгілі хижраның 4-5 ғасырларындағы (б.з. 10-11 ғасырлар) әйгілі каллиграф және алтын құюшы. Ибн Бауабтың туған жері мен уақыты туралы нақты мәлімет жоқ. Бір ғана нақты нәрсе – оның Бағдадтағы өмірі жайында, оның өмірінің көп бөлігі Бағдад қаласыда өткені айтылады. Оның әкесі Хилал Әл-Бойенің қақпашысы болды, сондықтан олар Алауддин Абул Хасан Али бин Хилал, Ибн Бауаб деп атады.
Изосызық
Ибн Бауаб каллиграфиямен айналыспас бұрын қарт адамдардың үйлерін бояумен айналысқан, содан кейін алтын жалатып, алтын жалатылған кітаптарға бет бұрған. Әдебиет ғылымын да оқыған және ұстазы Ибн Жани болатын. Оның әдебиеттегі шеберлерінің бірі ретінде Абол-Хосейн Мұхаммед бин Самун Ваез мен Әбу Убайдулла Марзбани де аталды. Ол бірте-бірте каллиграфияға бет бұрып, жаза бастады. Ол каллиграфияны Ибн Муқалланың шәкірттері Мұхаммед бин Асад пен Мухаммад бин Самсаниден үйренді. Бұл екі профессор Аббасидтер дәуірінің ұлы каллиграфтары және каллиграфияны жасаушылар және мемлекет қайраткерлері болды. Ибн Бауаб өзінің көркем көрегендігімен сипатталған каллиграфияға ерекше көркемдік сұлулық берген. Райхан мен Мохагег каллиграфиясының шығу тегі Ибн Бауабқа жатқызылған және оның Наргес, Лулуи, Мурса, Ваши сияқты каллиграфияны жетілдіру мен әдемілеуде көп күш жұмсағаны айтылады. Ибн Бауаб каллиграфияда осындай дәрежеге жеткені соншалық, ол өз заманында жалғыз болды және тарихи деректерде айтылғандай, одан бұрынғы каллиграфтардың арасында оған ұқсайтын ешкім табылмайды. Азад ад-Даула Диламидің ұлы Баха ад-Даула оны Әл Бойе кезінде Шираздағы кітапханасының кітапханашысы етіп таңдады. Ибн Бауаб сонымен қатар каллиграфияны үйрететін мектеп құрды, ол хижраның 698 (м. 1298) жылға дейін созылды.
Ибн Бауаб, қолжабаның сиреуі
Ибн Бауабтың қолжазбасы һижраның 7-ғасырының басында (б.з. 13 ғ.) маңыздылығына байланысты сирек болды. Бұл өз жұмысының басында Ибн Бауабтың сол дәуірдегі үлкендердің біріне екі динар сұрап 70 жолдан тұратын хат жазғанына қарамастан. осы күннен кейін көп ұзамай Ибн Бауабтың қолжазбасы мен оның каллиграфиялық еңбектерінің маңыздылығын түсінгеннен кейін олар сирек және құнды болды. Тарихи деректерге сүйенсек, Ибн Бауабтың екі динарға бірдей сұрау хаты алдымен 17 динарға, екінші рет 25 динарға сатылған. Ибн Бауаб Құран Кәрімнің 64 данасын жазған. Ол жазған Құранның толық көшірмесі Ирландиядағы Честерби кітапханасында сақтаулы. Бұл нұсқа хижраның 391 жылы (б.з. 1001) жазылған. Бұл нұсқаның қолжазбасы көшірілгенімен, мамандар бұл кітапты Риханмен араласқан көшірме немесе басқаша айтқанда Реханидің көшірмесі деп есептейді. Басқа еңбектер де Ибн Бауабқа жатады. Олардың ішінде жахили ақыны Диуан Саламе Бин Джандалдың еңбектері Ыстанбұлдағы Топкапы сарайында, екіншісі Түрік және ислам жәдігерлері музейінде сақталған.
Ибн Бауабтың каллиграфия әдісі Якут әл-Мұстасими стилі танымал болғанға дейін қолданылды, бірақ содан кейін ол Мустасими жазуымен ауыстырылды. Ибн Бавабтың каллиграфия бойынша шәкірттерінің арасында Мұхаммед бин Абдул Маликті де атауға болады.Ибн Бауабтың да ақындық қабілеті болған және оған кейбір өлеңдер жатқызылған, оның ішінде каллиграфиядағы қасидалары 28 тармақтан тұрады делінеді.
Ақырында Ибн Бауаб Бағдадта қайтыс болып, Ахмад ибн Ханбалдың жанына жерленді.
Атауы | Ибн Бауаб және Құранның Райхани қолжазбасымен жазылуы |
Ел | Иран |
Ибн Бауаб | |
хижра жыл санағы бойынша 4 және 5 ғасырларда | |
Қасиетті Құранды Райхани қолжазбасымен жазу |